รังแคและโรคผิวหนังอักเสบจากต่อมไขมัน ปัญหาหนังศีรษะที่คุณอาจไม่เคยรู้

สุขภาพหนังศีรษะเป็นสิ่งสำคัญที่หลายคนมองข้าม จนกระทั่งเริ่มมีปัญหาที่กวนใจ เช่น อาการคันและรังแค หากคุณเห็นเศษผงสีขาวบนไหล่เสื้อ หรือมีอาการคันหนังศีรษะจนอยากเกาไม่หยุด นี่อาจเป็นสัญญาณของ "รังแค" หรือที่รุนแรงกว่านั้นคือ โรคผิวหนังอักเสบจากต่อมไขมัน วันนี้ เราขอพาทุกคนมาทำความเข้าใจและเรียนรู้วิธีป้องกันและดูแลหนังศีรษะตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อช่วยให้คุณสามารถรับมือกับปัญหาเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

รู้จักปัญหารังแคและโรคผิวหนังอักเสบจากต่อมไขมัน

รังแค คือ ภาวะที่เซลล์ผิวหนังบนศีรษะหลุดลอกออกมาเป็นขุยสีขาว ๆ ลองนึกภาพว่าคุณกำลังใส่เสื้อสีดำ แต่พอส่องกระจกกลับเห็นเศษผงสีขาวเต็มไหล่ นั่นแหละคือรังแคที่กำลังทำลายบุคลิกภาพของคุณอยู่ แต่หากคุณมีปัญหาหนังศีรษะแดง คัน มีขุยมาก นั่นอาจเป็นสัญญาณของโรคผิวหนังอักเสบจากต่อมไขมัน (seborrheic dermatitis)หรือ โรคเซบเดิร์ม ซึ่งเป็นปัญหาที่รุนแรงกว่ารังแคธรรมดาหลายเท่า แล้วอะไรเป็นต้นเหตุของปัญหานี้ จริง ๆ แล้วสาเหตุการเกิดนั้นมีได้หลายปัจจัย ได้แก่

เชื้อราในกลุ่ม Malassezia

ปัจจัยแรกคือเชื้อราในกลุ่ม Malassezia ซึ่งเป็นเชื้อราที่อาศัยเป็นปกติอยู่บนผิวหนังของเรา ในสภาวะปกติมันจะไม่สร้างปัญหากับร่างกายเรา แต่เมื่อมีปัจจัยอื่นร่วมด้วย เชื้อราชนิดนี้ก็จะเพิ่มจำนวนและสร้างปัญหาให้กับหนังศีรษะเราตามมา

การผลิตน้ำมันบนหนังศีรษะที่มากเกินไป

ปัจจัยที่สองคือการผลิตน้ำมันบนหนังศีรษะที่มากเกินไป และน้ำมันที่ผลิตออกมานั้นมีความผิดปกติจากปัจจัยด้านพันธุกรรม ทำให้เชื้อรา Malassezia ใช้น้ำมันที่ผลิตออกมามากเป็นอาหารที่อุดมสมบูรณ์ และเชื้อก็จะเพิ่มจำนวนได้อย่างรวดเร็ว

ระบบภูมิคุ้มกันที่ไวต่อสิ่งกระตุ้น

ปัจจัยที่สาม คือ ระบบภูมิคุ้มกันที่ไวต่อสิ่งกระตุ้น เมื่อเจอสิ่งแปลกปลอมเพียงเล็กน้อยระบบภูมิคุ้มกันก็เปิดฉากโจมตีทันที ทำให้เกิดการอักเสบและระคายเคืองบนหนังศีรษะ และแน่นอนว่าปัจจัยด้านพันธุกรรมก็มีส่วนสำคัญดังที่ได้กล่าวข้างต้น ทำให้บางคนเกิดมามีปัญหาเหล่านี้ได้ง่ายกว่าบุคคลอื่น

ปัจจัยภายนอก

นอกจากนี้ยังมีปัจจัยภายนอกที่มีส่วนกระตุ้นให้อาการของหนังศีรษะแย่ลง ไม่ว่าจะเป็น

• ความเครียด
• อากาศที่เปลี่ยนแปลง เช่น อากาศหนาวแห้งที่ทำให้ผิวหนังขาดความชุ่มชื้น
• ฮอร์โมนที่มีเปลี่ยนแปลงโดยเฉพาะแอนโดรเจน
• อาหารที่รับประทาน โดยเฉพาะอาหารที่มีไขมันสูง ซึ่งจะส่งเสริมให้มีการเกิดโรคหรือทำให้โรคมีความรุนแรงมากขึ้น

วิธีการรับมือและดูแลรักษารังแคและโรคผิวหนัง

สำหรับวิธีการรับมือและดูแลรักษารังแคและโรคผิวหนังอักเสบจากต่อมไขมัน มีความคล้ายคลึงกันและมีหลากหลายวิธี ตั้งแต่การใช้ยา การปรับพฤติกรรม ไปจนถึงการดูแลสุขภาพโดยรวม ผู้ที่มีอาการไม่รุนแรงอาจเริ่มการรักษาด้วยตนเองโดยใช้แชมพูสำหรับขจัดรังแค สำหรับคนที่มีอาการรุนแรง อาจจำเป็นต้องพบแพทย์ผิวหนังเพื่อรับการรักษาเพิ่มเติม เช่น การใช้ยาทาสเตียรอยด์เพื่อลดการอักเสบ ซึ่งอาจมีผลข้างเคียงทำให้ผิวหนังบางลงได้หากใช้เป็นเวลานาน หรือการใช้ยาต้านเชื้อราชนิดรับประทาน ซึ่งอาจส่งผลต่อตับ จึงควรใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์

การใช้แชมพูสำหรับขจัดรังแค เซรั่ม หรือยาทาหนังศีรษะ

การใช้แชมพูขจัดรังแคเซรั่ม หรือยาทาหนังศีรษะ ซึ่งมีสารออกฤทธิ์หลายชนิดที่มีประสิทธิภาพในการลดปริมาณเชื้อรา Malassezia ที่ผิวหนัง เช่น ketoconazole, zinc pyrithione, selenium disulfide, และ piroctone olamine โดยในกลุ่มสารต้านเชื้อรา พบว่าสารทุกชนิดมีประสิทธิภาพในการลดปริมาณเชื้อรา Malassezia ที่ผิวหนังได้เป็นอย่างดีและมีความปลอดภัยสูง จึงเหมาะสำหรับการใช้ในชีวิตประจำวัน

การใช้ยาที่ออกฤทธิ์ช่วยลดการอักเสบในการรักษา

การปรับพฤติกรรม

การปรับพฤติกรรมก็สำคัญไม่แพ้กัน เพียงสระผมให้สม่ำเสมอโดยเฉพาะถ้าผมมัน เพื่อไม่ให้มีน้ำมันสะสมมากเกินไป แต่ไม่ควรสระบ่อยจนเกินไปเพราะจะกลายเป็นการรบกวนสมดุลธรรมชาติของหนังศีรษะ จนเกิดหนังศีรษะแห้งได้ นอกจากนี้ควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์จัดแต่งทรงผมที่อาจมีสารระคายเคือง และอย่าลืมจัดการกับความเครียดเพราะถือเป็นปัจจัยกระตุ้นหนึ่งที่มีความสำคัญมาก ลองหาวิธีผ่อนคลายความเครียดที่เหมาะสมกับตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกาย การนั่งสมาธิ หรือหางานอดิเรกที่ชื่นชอบทำ

การดูแลสุขภาพโดยรวม

การดูแลสุขภาพโดยรวม ทั้งการออกกำลังกายที่จะช่วยปรับระบบภูมิคุ้มกัน พักผ่อนให้เพียงพอเพื่อให้ร่างกายได้ซ่อมแซมตัวเอง ดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอเพื่อรักษาความชุ่มชื้นให้ผิว และถ้าอยู่ในที่บริเวณที่แห้งมาก ๆ ก็ควรใช้ครีมทาผิวเพื่อไม่ให้มีผิวแห้งจนเกินไปซึ่งจะเป็นตัวกระตุ้นการเกิดโรคได้อีกทางหนึ่ง รวมไปถึงการรับประทานอาหารที่มีสารอาหารประเภท โอเมก้า-3 สูง เช่น ปลาทะเลน้ำลึก หรือวอลนัท ซึ่งจะช่วยลดการอักเสบภายในร่างกาย รวมถึงอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินบี โดยเฉพาะ B6 และ B12 ที่จะช่วยในการสร้างเซลล์ผิวใหม่และซ่อมแซมเซลล์ผิว เช่น ไข่ ถั่ว และธัญพืช

วิชี่ เดอคอส ผลิตภัณฑ์ที่ช่วยจัดการกับปัญหารังแค พร้อมดูแลหนังศีรษะและเส้นผม

ขอแนะนำกลุ่มผลิตภัณฑ์ วิชี่ เดอคอสที่ช่วยจัดการกับปัญหารังแค พร้อมดูแลหนังศีรษะและเส้นผม อย่าง DERCOS SERUM 10 เซรั่มขจัดรังแค จัดการครบ 10 ปัญหาหนังศีรษะ ให้ความมั่นใจกับผู้ที่มีหนังศีรษะบอบบางแพ้ง่าย เพราะปราศจากสารกันเสียพาราเบนและซิลิโคน อีกทั้งผ่านการทดสอบว่าไฮโปอัลเลอเจนิค เหมาะกับผิวบอบบางระคายเคืองง่าย ด้วยส่วนผสมอันทรงประสิทธิภาพอย่าง

• Piroctone Olamine : ที่เข้าจัดการกับเชื้อจุลินทรีย์ตัวการสำคัญที่ทำให้เกิดปัญหารังแค พร้อมดูแลสมดุลของไมโครไบโอม จึงช่วยจัดการกับ ขุยรังแค ความมันส่วนเกินได้อย่างดี
• Madecassoside และ Niacinamide : ที่ช่วยปลอบประโลมผิวหนังศีรษะ จึงช่วยลดความคัน พร้อมลดความตึง ความไม่สบายผิว
• Hyaluronic acid : ที่ช่วยปรับสมดุลความชุ่มชื้น ทำให้หนังศีรษะรู้สึกสบาย ไม่แห้งตึง
• Vitamin CG : ต่อต้านอนุมูลอิสระ ลดการเกิดปฏิกริยาออกซิเดชั่นของไขมันบนหนังศีรษะ จึงช่วยลดความมันส่วนเกินและลดกลิ่นไม่พึงประสงค์ของรังแคได้เป็นอย่างดี

วิธีใช้

สำหรับวิธีใช้ สามารถใช้ได้เป็นประจำทุกวัน หรือ อย่างน้อย สัปดาห์ละ 3 ครั้ง โดยฉีดพ่นลงบนบริเวณที่เป็น 4-5 พัฟ พร้อมใช้ปลายนิ้วนวดเบา ๆ เพื่อให้เซรั่มซึมเข้าสู่หนังศีรษะ

ประวัติแพทย์และเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญ

รศ. นพ.พูลเกียรติ สุชนวณิช

การศึกษาและการทำงาน

• ตำแหน่งรองศาสตราจารย์ สาขาวิชาโรคผิวหนัง ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี

เภสัชกร บดินทร์ หลักทอง ผู้เชี่ยวชาญด้านผิวพรรณ

การศึกษาและการทำงาน

• เภสัชศาสตร์บัณฑิต จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เฉพาะทางสาขาวิทยาการเภสัชกรรมและเครื่องสำอาง และวิชาเลือกการทดสอบทางจุลชีววิทยา
• บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาการตลาด จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
• เภสัชกรให้คำปรึกษาและแนะนำผลิตภัณฑ์ประจำร้านยา
• ผู้จัดการด้านการฝึกอบรมผลิตภัณฑ์ดูแลผิวพรรณ ความงามและน้ำหอม Yves Saint Laurent ผู้จัดการด้านการฝึกอบรมผลิตภัณฑ์เวชสำอาง และเภสัชกรผู้เชี่ยวชาญด้านผิวพรรณ กว่า 20 ปี

^ ผลสำรวจในกลุ่มผลิตภัณฑ์เวชสำอาง โดย AplusA และพันธมิตรร่วม ระหว่างเดือนมกราคม 2023 ถึง กรกฏาคม 2023 มีแพทย์ผิวหนังจาก 30 ประเทศเข้าร่วมโดยสามารถอ้างอิงถึงมากกว่า 80% ของ GDA ทั่วโลก